Wyrd/ Άτροπος Μοίρα
Kontynuujemy nasze działania związane z motywem przewodnim roku 2025 w Labie: czyli spotkań w duchu międzynarodowym. Tym razem uwagę zwrócimy na to, co w muzyce najnowszej dzieje się w Grecji.
Począwszy od Mojr z mitologii greckiej, przez nordyckie Norny, aż po anglosaski Wyrd, niepokój wywołany nieprzewidywalnym, a jednocześnie nieuchronnym elementem życia i losu znajduje odzwierciedlenie w postaciach trzech kobiet – zimnych, surowych i zajętych. Interesującym podejściem jest to przedstawione w mitologii chińskiej, gdzie los ukazany jest w formie ptaka, Fenghuang, symbolizującego przeznaczenie, życie i śmierć, a także cykliczny charakter istnienia.
Chociaż bezpośrednia wiara w mityczne istoty, które kontrolują indywidualne losy, może nie być powszechna w nowoczesnym myśleniu, to tematy i nauki ucieleśnione przez trzy Mojry pozostają wciąż aktualne. Koncepcja ta stanowi metaforyczną ramę do zrozumienia złożoności, niepewności i wzajemnych powiązań ludzkiego istnienia we współczesnym świecie.
Na podstawie idei nieuniknionego, definiowanego przez człowieka na podstawie indywidualnych i zbiorowych wyborów, ale także w odniesieniu do naturalnego i społecznego środowiska wokół niego, Trio Pythia zleca czterem kompozytorom stworzenie oryginalnych utworów, w których fortepian jest dominującym środkiem wyrazu muzycznego.
Trio konsekwentnie kontynuuje eksplorację nowych mediów, materiałów i technik w grze na instrumencie, czerpiąc z obszernego rezerwuaru współczesnej twórczości, interakcji i synergii z innymi dziedzinami sztuki (teatr, pieśń, poezja, muzyka elektroniczna).
Towarzyszami w tych poszukiwaniach w tym roku są Alexandros Markeas, Danai Belosinov, Filippos Raskovic i Giorgos Hanos, kompozytorzy, którzy czerpią inspirację z losów i ich wersji w różnych kulturach i mitologiach. Ostateczne przedstawienie muzyczno-teatralne będzie reżyserowane przez Georginę Daliani, po jej udanej współpracy z Trio. Trzy muzyczne przedstawienia kompozytorów są ze sobą powiązane poprzez dźwiękową płaszczyznę utworzoną z materiałów nagranych wcześniej, tworząc tkankę łączącą różne muzyczne perspektywy, jako kolejny aspekt Nocy, Erebu i Chaosu Stworzenia.
Wystąpią:
Pythia Trio (Myrto Akrivou, Iro Menegou i Thalia Papadopoulou) zyskuje rosnącą reputację wśród współczesnego świata muzyki w Grecji. Zespół trzech pianistek podjął misję prezentowania utworów zarówno młodych, jak i uznanych twórców, zarówno greckich, jak i zagranicznych, w salach koncertowych, promując współczesny repertuar fortepianowy. Wizja zespołu wykracza poza dźwięk, badając przestrzeń, światło, ruch i narracje, wszystko, co pozwala na to, by wykonywana muzyka stała się twórczością multidimensionalną(?), zacierając granice między gatunkami i dziedzinami sztuki.
Pythia Trio zostało początkowo stworzone jako efekt uboczny warsztatów Lorendy Ramou “Fortepian w XX i XXI wieku”, które odbyły się w Konserwatorium Ateńskim. Trzy pianistki zaczęły współpracować muzycznie w 2020 roku, po udziale w warsztatach Énumérations prowadzonych przez Giorgosa Apergisa, pod kierunkiem kompozytora Nicolasa Tzortzisa (Stegi Onassis i Konserwatorium Ateńskie).
W 2021 roku Pythia Trio zaprezentowało swój projekt „Przysięga Hipokratesa” w Atenach, Salonikach i Kalamacie, zlecając siedmiu młodym kompozytorom napisanie oryginalnej muzyki dla trio, przy wsparciu Greckiego Ministerstwa Kultury. W 2022 roku Pythia Trio przedstawiło swój nowy projekt „TANANTIA TOUTEOON” na Cyprze, w Rumunii, Belgii, Austrii, Szwajcarii, Holandii i we Francji, a wszystkie występy odbyły się pod patronatem i finansowym wsparciem Ministerstwa Kultury. W 2023 roku ich projekt „Trzej Learowie” został zaprezentowany na Cyprze, w Niemczech, Holandii i Rumunii.
Uczestniczyły między innymi w festiwalu „Expressions d’elles”, zorganizowanym przez Hanatsu Mirror Ensemble w Strasburgu, oraz występowały w Narodowym Muzeum Sztuki Współczesnej w Atenach i Muzeum Sztuki Współczesnej MoMus w Salonikach, w Grecji.
Więcej o artystach:
Myrto Akrivou studiowała grę na fortepianie w Narodowym Konserwatorium w Atenach w klasie Eleny Mouzali, gdzie uzyskała dyplom, a także w London College of Music na Thames Valley University, gdzie zdobyła dyplom Performer’s Recital Diploma pod kierunkiem Penny Shue Joyce. Jej zainteresowania muzyczne koncentrują się głównie na współczesnej twórczości i ekspresji muzycznej. Początek tej drogi miał miejsce w 2002 roku, kiedy uczestniczyła w Trio da Camera, a od 2008 roku aż do dziś współpracuje z flecistką Amalią Kountouri, z którą wykonują unikalne programy obejmujące nowo powstałą muzykę XX i XXI wieku. Jest współzałożycielką zespołu wokalnego Eklipsis oraz pianistką orkiestry kameralnej Nuovarte, z którą wystąpiła na ponad stu koncertach w całej Grecji i za granicą.
W 2015 roku nagrała swoją pierwszą płytę CD zatytułowaną „Beauty and Hope in the 21st century” z dziewięcioma utworami współczesnych kompozytorów z różnych części świata, wydaną przez publikacje Musica Ferrum. W latach 2016–2023 była partnerką międzynarodowo cenionego dziecięcego chóru młodzieżowego „Rozarte”, uczestnicząc w przygotowaniach muzycznych do różnych produkcji, zarówno w Grecji, jak i za granicą. Jest członkinią „Pythia Trio”, które powstało w ramach mistrzowskich warsztatów pani Lorendy Ramou „Fortepian w XX–XXI wieku” organizowanych w Konserwatorium Ateńskim. Trio dało liczne koncerty w ramach trzech dużych europejskich tras koncertowych pod auspicjami i z dotacją Ministerstwa Kultury.
Od 2017 roku współtworzy duet fortepianowy z Thalią Papadopoulou. Najbliższe plany tej współpracy obejmują stworzenie płyty CD z utworami greckich kompozytorów XX i XXI wieku na dwa fortepiany. W 2022 roku wzięła udział w hołdzie dla I. Xenakisa wraz z Amalią Kountouri i Ioanną Vrakatseli w ramach współpracy Uniwersytetu Panteion z Domem Literatury i Sztuki (Onassis Stegi) pod tytułem „Muzyka łączy Onassis Stegi i Uniwersytet Panteion”. Współpracuje z wieloma muzykami i kompozytorami, prezentując premierowe wykonania utworów zarówno greckich, jak i zagranicznych twórców w kontekście hołdów i festiwali (poezja i muzyka, muzyka do filmów niemych itp.). Muzyka z obszernego repertuaru, którą wykonuje, była prezentowana w 3. programie Greckiego Radia.
Iro Menegou jest wszechstronną pianistką, wykonawczynią, kuratorką i edukatorką z Grecji, głęboko zaangażowaną w muzykę współczesną. Jej działalność obejmuje występy solowe, współpracę z zespołami oraz inicjatywy edukacyjne, których celem jest promowanie współczesnej twórczości muzycznej i wymiany kulturalnej. Jako wykonawczyni, Iro współpracuje z kompozytorami, aby ożywić ich dzieła – zarówno jako solistka, członkini swoich zespołów, jak i poprzez pracę ze swoimi uczniami. Jest współzałożycielką Pythia Trio i Methexis Ensemble, grup dedykowanych prezentowaniu nowej i odważnej muzyki. Ponadto występuje z zespołem muzyki filmowej “Bouche Fermée” oraz jest członkinią warsztatowego zespołu Teatru Muzycznego “Enumerations”, stworzonego na podstawie dzieła o tej samej nazwie renomowanego greckiego kompozytora Georges’a Aperghisa. Jej występy były prezentowane na festiwalach i recitalach w Grecji, Austrii, Belgii, na Cyprze, w Niemczech, Francji, Włoszech, Holandii, Rumunii i Szwajcarii. Iro jest również głęboko zaangażowana w zarządzanie kulturą i edukację muzyczną. Została wybrana do programu stypendialnego Europejskiej Rady Muzycznej (2018–2020) i od tego czasu projektuje oraz organizuje europejskie projekty edukacyjne dla młodych muzyków i nauczycieli muzyki. Jej praca z organizacją non-profit „beartive” obejmuje znaczące wydarzenia, takie jak Music Diaries i Międzynarodowy Festiwal Filmowy Taratsa. W 2018 roku założyła międzynarodowy festiwal „Women Composing in the Balkans”, który został nominowany do Nagrody Innowacji Classical NEXT 2019. Pełniła również funkcję menedżera produkcji 9. Festiwalu Nowej Muzyki na Cyprze w 2020 roku oraz dołączyła do zespołu kuratorskiego Festiwalu „Music Bridge above Syngrou” w Atenach w 2024 roku. Obecnie jest dyrektorką artystyczną „Toyful Music Festival” na Cyprze. Iro posiada wykształcenie muzyczne, w tym dyplom z fortepianu z najwyższym wyróżnieniem uzyskany w Konserwatorium Ateńskim, gdzie studiowała pod kierunkiem E. Alakiozidou, oraz zaawansowane studia z zakresu teorii muzyki i kontrabasu. Brała udział w warsztatach i masterclassach poświęconych muzyce współczesnej, w tym „Fortepian w XX i XXI wieku” prowadzonych przez Lorendę Ramou. Posiada tytuły naukowe z zakresu nauki o muzyce i sztuki, a także licencjat z ekonomii. Obecnie Iro naucza gry na pianinie i teorii muzyki w Miejskim Konserwatorium w Pylaia-Hortiatis, gdzie również koordynuje sprawy międzynarodowe. Od 2023 roku pełni funkcję Dyrektora Artystycznego Konserwatorium w College De La Salle w Salonikach.
Thalia Papadopoulou urodziła się w Larissie w 1989 roku. Jest pianistką, akompaniatorką i nauczycielką gry na fortepianie, mieszkającą w Atenach. Głównie bierze udział w wykonaniach muzyki współczesnej jako solistka lub członkini zespołów kameralnych, wykonując premiery nowych utworów kompozytorów. Często również nagrywa nowe utwory na fortepian solo lub w wykonaniu zespołów. W 2021 roku założyła organizację kulturalną non-profit Artivistas. Thalia jest członkinią Pythia Trio wraz z pianistkami Myrtis Akrivou (GR) i Iro Menegou (GR).
Tworzy duet z pianistką Myrto Akrivou (GR), koncentrując się na repertuarze dla dwóch fortepianów. Współpracuje również z flecistką Evą Stavrou (CY), specjalizując się w repertuarze XX i XXI wieku. Thalia i Eva zostały wybrane w 2021 roku przez Fundację Onassisa do udziału w projekcie „Music Bridge Over Syngrou Avenue”, który obejmuje współtworzenie, wykonanie i nagranie nowego utworu na flet altowy i fortepian z kompozytorką Anthi Damvouneli.Oni także byli wśród artystów dofinansowanych przez i‑Portunus w ramach programu Kreatywna Europa w 2021 roku, aby podróżować i pracować z kompozytorami w Paryżu (Philip Hurel – Conservatoire à Rayonnement Régional de Paris), Bukareszcie (Diana Rotaru – Uniwersytet Bukareszteński) i Monachium (Minas Borboudakis).
Od 2023 roku współpracuje z kompozytorką Sofią Kamayianni i bierze udział w jej jednoaktowej operze dziecięcej pt. „Jestem drzewem, które mówi”, która jest prezentowana w teatrach, muzeach i szkołach w Grecji, Niemczech i Belgii.
Ukończyła Konserwatorium w Maastricht na kierunku Master in Music/Education oraz Wydział Muzyczny Narodowego i Kapodistriańskiego Uniwersytetu Aten. Uzyskała również Dyplom z Fortepianu w Konserwatorium Skalkottasa oraz Dyplomy z Harmonii i Kontrapunktu w Narodowym Konserwatorium w Atenach. Thalia Papadopoulou spędziła sześć miesięcy na Wydziale Muzykologii Uniwersytetu Lumière 2 w Lyonie, jako studentka programu Erasmus.
Jej miłość do muzyki współczesnej i tworzenia skłoniła ją do uczestnictwa w kursach mistrzowskich u uznanych pianistów, takich jak Fl. Boffard, Vl. Viardo, D. Lively, G. Boganyi, F. Jacquinot, St. Thomopoulos, B. Taneva, D. Toufexis oraz kompozytorów Fr. Rzewskiego, Al. Louviera i Fr.-B. Mâche. Od 2015 roku aktywnie uczestniczy w seminarium „Fortepian w XX i XXI wieku” prowadzonej przez Lorendę Ramou w Konserwatorium Ateńskim. Bierze udział w licznych warsztatach, które mają na celu zwiększenie doceniania muzyki współczesnej. Jeden z nich koncentruje się na wykonaniu utworu Énumérations Aperghisa pod kierunkiem kompozytora Nicolasa Tzortzisa.
Thalia Papadopoulou jest doświadczoną akompaniatorką i brała udział w projekcie Collaborative Opera (Fundacja Theocharakisa, Ateny), w recitalach wokalnych organizowanych przez Fundację Lito i Angelosa Katakouzinos oraz innych. Od 2012 roku współpracuje z różnymi grupami teatralnymi jako wykonawca i dyrektor muzyczny (sztuki teatralne lub programy edukacyjne w Atenach i innych miastach).
Jako nauczycielka pianina i akompaniatorka pracuje w Konserwatorium Protipo Wschodniej Attyki oraz w Miejskim Konserwatorium Nea Ionia (Ateny).
Więcej o kompozytorach i kompozytorkach:
Danai Belosinof (1993, GR/BG) studiowała kompozycję w Conservatorium van Amsterdam pod kierunkiem Wima Hendrickxa, Joela Bonsa i Richarda Ayresa. Jej język kompozytorski jest silnie inspirowany pięcioletnimi studiami nad technikami rytmicznymi Karnatyki (dr Rafael Reina) oraz trzyletnimi studiami nad gamelanem jawajskim (Elsje Plantema, Michiel Niemantsverdriet), a także jej udziałem w grupie teatru fizycznego TAZMANIKUS (2013–2015). W swojej twórczości łączy muzykę z tekstem, wideo, teatrem oraz sztuką performance. W szczególności bada subiektywność naszej percepcji czasu i przestrzeni oraz sposoby, w jakie dźwięk może ją kształtować, funkcję ludzkiego głosu i języka oraz rolę muzyki jako wyrazu prymitywizmu u ludzi. Była aktywna w dziedzinie kultury, przede wszystkim komponując muzykę do filmów (Soldier #365, Phélia), teatru (np. Cassandra’s Eyes/I’s), zespołów (np. Something/a‑thing zamówione przez Oros Ensemble & GNO) oraz tworząc projekty multidyscyplinarne (np. Lady Roach & inne takie historie), organizując i kuratorując wydarzenia artystyczne (współzałożycielka miesięcznej interdyscyplinarnej platformy artystycznej Nausicaa działającej w Amsterdamie w latach 2016–2019), uczestnicząc w produkcji i nadzorze artystycznym przedstawień muzycznych (Stichting I/O, Resonate Productions), występując i ucząc.
George Chanos, urodzony w 1990 roku w Atenach, jest kompozytorem, projektantem dźwięku i inżynierem dźwięku. Jako kompozytor koncentruje się na współczesnej muzyce instrumentalnej i elektroakustycznej. Jego utwory były wykonywane w Greckiej Operze Narodowej, w Ateneum w Atenach, w Konserwatorium Ateńskim oraz w innych miejscach.
Znaczną część jego pracy stanowi muzyka do teatru, która była prezentowana w Narodowym Teatrze Grecji oraz w licznych mniejszych przestrzeniach teatralnych. Jest również aktywny w dziedzinie dźwięku i muzyki filmowej. Filmy, do których się przyczynił, były pokazywane na prestiżowych międzynarodowych festiwalach filmowych. Dodatkowo, pracuje jako inżynier dźwięku i projektant systemów dźwiękowych w sztukach performatywnych, odbywając trasy po wielu teatrach na całym świecie.
Alexandros Markeas studiował fortepian, muzykę kameralną i teorię w Konserwatorium Ateńskim. Od 1987 roku kontynuował naukę u Alaina Planèsa (fortepian), a od 1992 roku studiował kompozycję u Guy’a Reibela, Michaëla Levinasa, Laurenta Cuniota i Luisa Naona w Konserwatorium Paryskim (CNSMDP), zdobywając najwyższe wyróżnienia z fortepianu, kontrapunktu i kompozycji. W latach 1997–98 uczestniczył w kursie IRCAM (kurs kompozycji i muzyki komputerowej IRCAM), podczas którego odbyła się premiera jego utworu Penser/Classer. W 1998 roku uczestniczył w pierwszej Europejskiej Akademii Muzycznej Międzynarodowego Festiwalu w Aix-en-Provence, gdzie skomponował muzykę do baletu Rondo notturno (jardin secret). W latach 1999–2001 był rezydentem w Villa Medici, a w latach 2005–2007 przebywał na rezydencji w Musiques Inventives w Annecy, we współpracy z Konserwatorium w Savoie. Po tym czasie odbyły się kolejne rezydencje artystyczne: Quartz (Teatr Narodowy w Brest) w 2008 roku, Teatr Narodowy w Évreux w 2011 roku, Metz Arsenal/Orkiestra Narodowa Lotaryngii w latach 2014–2016, Rencontres Départementales de Musique de Chambre w Ivry-sur-Seine w latach 2016–2017, Festiwal Les Détours de Babel w Grenoble w 2017 roku, Konserwatorium w Rueil-Malmaison (na przedmieściach Paryża) w 2018 roku oraz Festiwal Sztuki Wiosny w Monako w 2019 roku. W 2021 roku był rezydentem Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego w Besançon.
Jego katalog obejmuje utwory instrumentalne, wokalne i elektroakustyczne, które zostały wykonane przez zespoły takie jak Ensemble Intercontemporain (Exponentielles [1995]), Itinéraire (Modulor [1995]), Habanera Quartet (Anamnesis [1997]), Radio France Philharmonic Chamber Ensemble, Alter Ego, Court-Circuit (Les hommes le dimanche [2000], Ensemble Modern, Arditti Quartet (Apostaseis [2001]), Percussions de Strasbourg (Time Ballet [2005]), TM+ (Archipelago [2009], Trois voyages [2010] i Citoyenne Insolente [2014]), Les Éléments (Medea Cinderella [2010]), Musicatreize (Dionysos, le vin, le sang [2010] i Wall Street Lullaby [2013]), Orchestre Nationale de Lorraine (Sea is History [2016]) oraz Zahir Quartet (Voices of Black Earth [2016]).
Zawsze starając się wzbogacać swoją twórczość poprzez kontakt z innymi formami sztuki (tekst, teatr, sztuki wizualne, architektura), skomponował szereg utworów scenicznych, w tym Remarques sur les couleurs (1997), Narcisse (2006) oraz Trois voyages (2010), a także muzykę do instalacji wideo: Symphonie diagonale (2008). Tworzy również utwory z elementami improwizacji, czerpiąc inspirację z tradycyjnej muzyki greckiej, jak w przypadku Taximi (2003), a także z muzyki innych kultur. Jego katalog obejmuje także szereg utworów pedagogicznych, w tym Les oiseaux (2000), La querelle des muses (2002) oraz Le retour du loup (2010–11). W czerwcu 2021 roku jego utwór Music of Choices miał swoją premierę w Centrum Pompidou w ramach ManiFeste.
Alexandros Markeas od 2003 roku naucza improwizacji generatywnej w Paryskiej Konserwatorium (CNSMDP). W 2001 roku otrzymał nagrodę SACEM Hervé Dugardin Prize, w 2006 roku Nagrodę Krytyków za muzykę do sztuki Le Cas de Sophie K, a w 2009 roku Nagrodę „Nowe Talenty” SACD za swoją operę Outsider. W 2020 roku otrzymał Nagrodę SACD za muzykę, a w 2023 roku Wielką Nagrodę SACEM za muzykę współczesną.
Filippos Raskovic to kompozytor, improwizator i kurator z Aten, Grecja, mieszkający w Wilnie, Litwa. Jego twórczość tworzy dźwiękowy świat: przypadkowy i skomponowany, rozpoznawalny i nieoczekiwany jednocześnie. Jako kompozytor często tworzy prace interdyscyplinarne we współpracy z artystami wizualnymi oraz w bliskiej relacji z instrumentalistami, ze szczególnym uwzględnieniem akustyki przedmiotów, rzeźb i przestrzeni. W 2021 roku zrealizował instalację performatywną „Echo Chambers” we współpracy ze rzeźbiarzem D. Tampakisem, która powstała podczas jego rezydencji FUGA w Hiszpanii. Razem z kolektywem UN P R 18T (Un. Processed Realities) stworzyli „POST EUROPEAN RAGEROOM TM” – performans i wystawę pop-up, zaprezentowaną w Centrum Berlin. W 2022 roku współpracował z kompozytorem Felixem Nussbaumerem przy tworzeniu kompozycji site-specific „viscous air for 6 musicians”, stworzonej na potrzeby wnętrza czterech wież pogłosowych „Klangtürme” na Hochschule Luzern. Jako improwizator, wydał samodzielnie swój pierwszy album „gentle presence” w 2020 roku i występował na Festiwalu Monopiano 2021 w Fylkingen w Szwecji, w State51 Studios w Londynie, Flatterschafft – Bazylea, Flatterschafft: THE END – DefDefDefinitive, Studium P w Wilnie oraz w Chimeres w Atenach, między innymi. Jest także jednym z założycieli „illucid trio” razem z Kazimierą Jusinskasem i Gediminasem Stepanaviciusem. Trio bada granice między wolną improwizacją, jazzem a kompozycją, co skutkuje improwizacjami o długim czasie trwania. W 2019 roku współzałożył kolektyw KRAMA oraz festiwal – niezależną inicjatywę mającą na celu prezentowanie nowego spojrzenia w sztuce sceny ateńskiej i poza nią. Ostatecznie jest comiesięcznym gospodarzem w niezależnym radiu internetowym „Radio Vilnius” oraz współproducentem audycji Krama Entries w Movement Radio.
Andys Skordis (Cypr, 1983) jest kompozytorem muzyki współczesnej, ze szczególnym naciskiem na utwory o dużych rozmiarach, teatr muzyczny i kompozycje site-specific. Skordis studiował kompozycję w Berklee College of Music oraz w Conservatorium Van Amsterdam, a także odbył dodatkowe studia z zakresu muzyki karnatyckiej u dr. Rafaela Reiny oraz w zakresie gamelanu balijskiego w ISI Denpasar na Bali. Jego lista dzieł obejmuje opery, utwory orkiestralne i kameralne, muzykę Gamelan, utwory wokalne, a także muzykę do tańca, teatru i filmów krótkometrażowych. Ponadto stworzył różne przedstawienia muzyczne w lokalizacjach specyficznych dla danego miejsca, takich jak kamieniołomy, świątynie, opuszczone budynki, lasy, pływające sceny, które prowadził i reżyserował. Jego muzyka była wykonywana na całym świecie przez profesjonalne i amatorskie zespoły, a także zdobyła międzynarodowe uznanie, otrzymując nagrody, w tym nagrodę BUMA Toonzetters, jedną z najważniejszych nagród w Holandii, a także wyróżnienia od ISCM, Fedora Platform, grupy Third Coast Percussion, Cypryjskiej Orkiestry Symfonicznej i innych. Ostatnio otrzymał Nagrodę Opery Berlińskiej 2022 oraz Nagrodę Czarny Ołówek 2020. Oprócz komponowania jest założycielem zespołu muzyki współczesnej „PATSIAOURA”, gra na gitarze w zespole Monsieur Doumani, a także jest aktywnym wykonawcą w dziedzinie improwizacji wolnej.
Przestrzeń Muzyki Współczesnej Hashtag Lab współfinansuje Miasto Stołeczne Warszawa.
Patronem medialnym Przestrzeni Muzyki Współczesnej Hashtag Lab jest POLMIC.PL i Dwójka Polskie Radio